1 września 1939 r. wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając II wojnę światową.
Napaść na Polskę była wynikiem tajnego porozumienia między III Rzeszą Adolfa Hitlera a ZSSR Józefa Stalina. „Zniszczenie Polski jest naszym pierwszym zadaniem. (...) Bądźcie bez litości, bądźcie brutalni” - powiedział Adolf Hitler. Słowa te dotyczyły również ludności cywilnej. Wojna totalna zakładała użycie lotnictwa, czołgów i artylerii w niespotykanej wcześniej skali.
Niemcy o 4.35 zbombardowali bestialsko Wieluń, 10 minut później pancernik „Schleswig-Holstein” zaatakował strażnicę polską na Westerplatte. Niemiecki plan przewidywał wojnę błyskawiczną, opartą na potędze armii stworzonej wbrew ustaleniom Traktatu Wersalskiego. Jej uwerturą było zajęcie Austrii i czeskich Sudetów. Od tego czasu sytuację militarną Polski pogarszała długość granicy z Niemcami – 1600 km.
Polska związana była układami sojuszniczymi z Wielką Brytanią i Francją, a przygotowana tylko do krótkotrwałej samodzielnej obrony. Skończyło się na obietnicach sojuszników, ich ultimatum i wypowiedzeniu wojny Niemcom. Na froncie polscy żołnierze pozostali osamotnieni.
Niemcy wystawili 1 mln 850 tys. żołnierzy, 11 tys. dział, 2 800 czołgów i 2000 samolotów. Wojsko Polskie dysponowało armią 950 tys. żołnierzy, 4,8 tys. dział, czołgami w liczbie 700 i pięciokrotnie mniejszą liczbą samolotów. Dzięki zmotoryzowanej armii Niemcy już 8 września znaleźli się na przedpolach Warszawy.
Uderzenie Niemców na stolicę zatrzymane zostało dzięki wielodniowej bitwie nad Bzurą (9-18 września).
O losach kampanii wrześniowej zdecydowało uderzenie 17 września Armii Czerwonej, która miała 1,5 miliona żołnierzy. Polska bez pomocy Zachodu była bez szans.
W nocy z 17 na 18 września prezydent Ignacy Mościcki wraz z rządem przekroczyli granicę rumuńską. 30 września nowym polskim rządem we Francji zaczął kierować generał Władysław Sikorski.
Do 28 września bohatersko broniła się Warszawa, a do 2 października załoga Helu. 6 października zakończyła walkę Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” generała Franciszka Kleeberga.
Sześcioletnia II wojna światowa pochłonęła 60 mln ofiar. Zginęło 6 mln polskich obywateli.
W obliczu dzisiejszej wojny w Ukrainie, konfliktu zbrojnego w Strefie Gazy, rosnącego zagrożenia, tym bardziej należy pamiętać jak cenny jest POKÓJ.
Anna Mariańska