„Bić się i zwyciężać można w najtrudniejszych warunkach, wyjść udaje się nieraz z najcięższego położenia, lecz dla tego trzeba namiętnie tego pożądać i jasno patrzeć w najczarniejszą prawdę, nie upiększając jej żadną fikcją i fantazją".
„Szala zwycięstwa rozgrywa się w sercu, w woli, charakterze i umiejętności tworzenia u człowieka".( Józef Piłsudski)
DROGA POLAKÓW DO NIEPODLEGŁOŚCI…
11. listopada 2021 r. przypada 103.rocznica odzyskania niepodległości przez naszą Ojczyznę . Wydarzenie zdecydowanie najważniejsze w tym roku dla Polaków. Z tej okazji warto przypomnieć , jak do tego doszło?
Polacy utracili wolność w 1795 r. , kiedy trzy mocarstwa :Rosja, Austria i Prusy doprowadziły do ostatecznego rozwiązania kwestii polskiej. Zanim to nastąpiło , jeszcze w 1794 r. ostatnią próbę ratowania Ojczyzny podjął Tadeusz Kościuszko organizując insurekcję. Niestety nie udało się. Na 123 lata nazwa Polska zniknęła z map Europy i świata.
Jednak Polacy, mimo wielu wad, które nam się przypisuje, to naród, który jest bardzo odważny, bohaterski i miłujący wolność. Od samego początku szukali szans na odzyskanie niepodległości .
Już w 1797r. wykorzystali walki francusko- włoskie i u boku Napoleona Bonaparte utworzyli Legiony Polskie, wojsko, które na czele z gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim miało wywalczyć wolność. Warto wspomnieć w tym momencie o Józefie Wybickim, który przebywając w miejscowości Reggio Emilia i obserwując przybywających ochotników, napisał słowa ,, Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”( ta pieśń została hymnem Polski w 1927 r.). Legiony nie zostały właściwie wykorzystane i jeszcze wtedy upragniona wolność nie nadeszła.
Kolejna okazja pojawiła się kilka lat później, kiedy cesarz Francuzów- Napoleon Bonaparte- rozpoczął ,,pierwszą wojnę polską”. Podczas pokoju francusko- rosyjskiego podpisanego w Tylży ( 1807r. ) utworzono namiastkę Polski – Księstwo Warszawskie . Wielu Polaków uważało, że Napoleon oszukał Polaków , ponieważ nie reaktywował Polski sprzed 1772 r. Ta forma państwa przetrwała do 1815 r., kiedy podczas kongresu wiedeńskiego podzielono Księstwo Warszawskie na: Wielkie Księstwo Poznańskie, Wolne Miasto Kraków i Królestwo Polskie , które było połączone unią personalną z Rosją.
Polacy w dalszym ciągu nie byli zadowoleni z takiego rozwiązania sprawy polskiej , a taki stan państwa nie satysfakcjonował naszych przodków.
Wykorzystując sprzyjającą sytuację międzynarodową Polacy zorganizowali powstanie listopadowe( wybuchło w nocy z 29/30 listopada 1830 r.), które z biegiem czasu przekształciło się w wojnę polsko- rosyjską . Z tego okresu pochodzą barwy narodowe biało-czerwone( 1831r.). To powstanie podobnie, jak powstanie krakowskie( 1846r.), wydarzenia związane z Wiosną Ludów( 1848-1849r.) zakończyły się klęską Polaków.
Kolejny zryw niepodległościowy nastąpił w 1863 r. W nocy z 22/23 stycznia wybuchło powstanie styczniowe . Również ono nie przyniosło upragnionej wolności. Śmierć dyktatora Romualda Traugutta przyspieszyła ostateczną klęskę. Kolejne pokolenie Polaków nie doczekało się wolnej Ojczyzny.
Co musiało się zdarzyć, aby wolność nadeszła? W sierpniu 1914 r. wybuchła Wielka Wojna, w której po przeciwnych stronach stanęli nasi zaborcy: Rosja przystąpiła do trójporozumienia ( w czasie wojny – ententa), a Niemcy i Austro- Węgry do trójprzymierza ( w czasie wojny- państwa centralne). Pojawiła się duża szansa na niepodległość. Ale pojawiły się pytania: po której stronie stanąć, czyj mundur założyć, które państwo wygra wojnę? Zaborcy chcąc pozyskać do walki Polaków wydawali różne dokumenty, w których przedstawiali propozycje rozwiązania kwestii polskiej. Polacy tworzyli formacje wojskowe , opowiadali się po każdej ze stron konfliktu licząc ,że może tym razem się uda?
Pod koniec I wojny światowej na ziemiach polskich, wyzwalanych stopniowo spod okupacji, zaczęły powstawać pierwsze organy władzy, które przejmowały rządy z ,,rąk’’ państw zaborczych. Miały one charakter lokalny i nie aspirowały do rozciągnięcia władzy na teren trzech zaborów. W zaborze rosyjskim powołano( na mocy aktu 5. listopada 1916 r.) Radę Regencyjną (12.wrzesnia 1917r.), w skład której weszli: arcybiskup Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i hrabia Józef Ostrowski. Rada otrzymała uprawnienia najwyższej władzy tymczasowej, ale nie miała poparcia społecznego. Dopiero indywidualność i charyzma Józefa Piłsudskiego , który powrócił do Warszawy ( z więzienia w Magdeburgu) 10. września 1918 r. doprowadziła do powstania rządu ogólnonarodowego. 11.listopada 1918r. Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu naczelne dowództwo wojsk polskich, a 14.listopada władzę cywilną . Proces odbudowy i zjednoczenia ziem polskich był bardzo trudny. Przed II Rzeczpospolitą stanęło wiele problemów społecznych, politycznych, gospodarczych, a przede wszystkim określenie granic Polski po 123 latach niewoli.
,,Polacy! Obecnie już losy nasze w znacznej mierze w naszych spoczywają rękach. Okażmy się godnymi tych potężnych nadziei, które z górą przez wiek żywili wśród ucisku i niedoli ojcowie nasi. Niech zamilknie wszystko, co nas wzajemnie dzielić może, a niech zabrzmi jeden wielki głos: POLSKA ZJEDNOCZONA NIEPODLEGŁA”
( orędzie Rady Regencyjnej )
Anna Mariańska