W piątek 1 września 1939 r. napaścią na Polskę Niemcy rozpoczęli trwający ponad 6 lat największy konflikt zbrojny w historii ludzkości – II wojnę światową. Pochłonęła ona ponad 60 mln ofiar, wśród nich blisko 6 mln Polaków. W tym dniu oddajemy hołd tym wszystkim, żołnierzom i cywilom, którzy oddali swe życie w bohaterskiej walce z najeźdźcą. 

Rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego wprowadzony został na terenie całej Polski stan wojenny.

,,Obywatele Rzeczypospolitej!

Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i Historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w głębokim przeświadczeniu, że cały naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i sił zbrojnych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały naród polski, błogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z armią, pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa.’’

(Odezwa Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 1 września 1939 r.)

83 lata temu, o godz. 4.45 niemiecki pancernik „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzał Westerplatte, Wojskowej Składnicy Tranzytowej na terenie Wolnego Miasta Gdańska, bronionej przez załogę (około 200 żołnierzy) pod dowództwem mjr Henryka Sucharskiego i kpt Franciszka Dąbrowskiego.

                                                                                                  

                                Major Henryk Sucharski                           Kapitan Franciszek Dąbrowski 

O godz. 6.30, przerywając poranną audycję radiową, spiker Polskiego Radia Zbigniew Świętochowski w specjalnym komunikacie mówił:

„Halo, halo tu Warszawa i wszystkie rozgłośnie Polskiego Radia. Dziś rano o godzinie 5 minut 40 oddziały niemieckie przekroczyły granicę polską łamiąc pakt o nieagresji. Bombardowano szereg miast. Za chwilę usłyszą państwo komunikat specjalny:

A więc wojna. Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiany na specjalne tory. Weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami. Musimy myśleć tylko o jednym: walka aż do zwycięstwa.”

Tekst komunikatu specjalnego, nagrany dwa dni wcześniej na polecenie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, został wygłoszony przez Józefa Małgorzewskiego, sprawozdawcę i reżysera radiowego, który 30 września 1939 r. odczytał również ostatni komunikat rozgłośni Polskiego Radia II Rzeczypospolitej:

„Halo halo! czy nas słyszycie? To nasz ostatni komunikat. Dziś oddziały niemieckie wkroczyły do Warszawy. Braterskie pozdrowienie przesyłamy żołnierzom polskim walczącym na Helu i wszystkim walczącym gdziekolwiek się jeszcze znajdują. Jeszcze Polska nie zginęła! Niech żyje Polska!”

Po tych słowach rozległ się hymn polski i był to ostatni głos walczącej Warszawy w 1939 r.

W połowie września sytuacja Rzeczypospolitej była krytyczna. Większa część zachodniej i środkowej Polski znalazła się w rękach wroga. 17 września wojska radzieckie – realizując tajny układ sierpniowy z III Rzeszą – napadły od wschodu na Polskę. Tego samego dnia Naczelny Wódz Wojska Polskiego marszałek Edward Rydz-Śmigły wydał dyrektywę nakazującą wycofanie wojska i sprzętu do Rumunii i na Węgry oraz unikanie walki z Armią Czerwoną poza obroną konieczną. W nocy z 17 na 18 września władze RP przekroczyły granicę rumuńską. Na żądanie Niemiec wszystkie oddziały polskie i władze państwa polskiego zostały przez Rumunów internowane.

                                                                  

                                                            Prezydent Ignacy Mościcki             Marszałek Edward Rydz-Śmigły 

Agresja Związku Radzieckiego przypieczętowała klęskę armii polskiej. 22 września padł Lwów zajęty przez Armię Czerwoną. Wojska nieprzyjacielskie okrążyły też oddziały polskie na Lubelszczyźnie. 28 września skapitulowała bohatersko broniąca się Warszawa, a 2 października załoga Helu. W ostatniej bitwie kampanii wrześniowej, 2 – 5 października pod Kockiem, armia niemiecka, wspomagana przez lotnictwo radzieckie, pokonała zgrupowanie gen. Franciszka Kleeberga.

                                                                          

 

https://www.youtube.com/watch?v=M7MSG4Q-4as&ab_channel=IPNtvPL   ,,Niezwyciężeni"

40:1 Sabaton  

                                                                                                                                      Anna Mariańska