103. rocznica wybuchu

                                      POWSTANIA  WIELKOPOLSKIEGO                     27 grudnia 1918 roku wybuchło w Poznaniu Powstanie wielkopolskie, którego celem był powrót Wielkopolski do Rzeczpospolitej po 123 latach zaborów. Wielkopolska pod nazwą Prowincji Poznańskiej przez dekady była poddawana silnej germanizacji i kolonizacji jako część Rzeszy Niemieckiej. Gdy ta przegrała I wojnę światową, konserwatywne koła w armii wypuściły Józefa Piłsudskiego z aresztu w Magdeburgu. Odradzając państwo polskie, wbił klin pomiędzy bolszewików w Rosji a rewolucjonistów w Niemczech. Jednak nawet niemieccy socjaldemokraci nie akceptowali przyłączenia Wielkopolski do Polski.

Tymczasem Polacy gromadzili broń. 12 listopada Centralny Komitet Obywatelki (CKO) stojący na czele komitetów obywatelskich wyłonił tymczasowy Komisariat z udziałem m. in. Wojciecha Korfantego. Przywódcy wzywali Polaków, by nie angażowali się w niemiecką rewolucją, a jednocześnie uzyskali kontrolę nad Komendą Miasta Poznania. Podobnie było w innych miastach Wielkopolski.

20 listopada w expose premiera polskiego rządu Jędrzeja Moraczewskiego, który pochodził z Wielkopolski, padły słowa o konieczności przyłączenia Wielkopolski do macierzy. Taką samą wolę wyraził wyłoniony tam Polski Sejm Dzielnicowy. W oparciu o niemiecką infrastrukturę, powstawała sieć polskich oddziałów, które miały potem wziąć udział w walkach.

Gdy Niemcy przygotowali się do kontrofensywy, rząd w Warszawie 15 grudnia 1918 zerwał stosunki dyplomatyczne z Berlinem i podjął decyzję o wyborze posłów z zaboru pruskiego. Sygnałem do wybuchu powstania stała się wizyta w Poznaniu Ignacego Paderewskiego, który przyjechał 26 listopada do Poznania w drodze z Ameryki do Warszawy jako orędownik polskiej niepodległości.

W odzewie na patriotyczne przemówienie Paderewskiego przed hotelem Bazar, który był głównym ośrodkiem polskości w Poznaniu, Niemcy odpowiedzieli wojskową paradą i antypolskimi zamieszkami. Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego zdecydowała się na walkę, zdobyto Prezydium Policji. Walki rozgorzały w całej Wielkopolsce. 8 stycznia wodzem naczelnym powstania został generał Józef Dowbór-Muśnicki.

Ofensywa wojskowa otrzymała dyplomatyczne wsparcie w Paryżu. 16 lutego 1919 r. w Trewirze został podpisany układ z Niemcami, który objął również front wielkopolski, zaś Armia Wielkopolska została uznana za wojsko sprzymierzone. 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski potwierdził ostatecznie przynależność Wielkopolski do Rzeczpospolitej.

 

Dnia 23.11.2021 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 1 października 2021 r.                    o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

Nowe święto państwowe ma uczcić rocznicę Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. Powstanie było największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, zrywem niepodległościowym.

– To akt sprawiedliwości wobec tego niesłychanie ważnego czynu zbrojnego; cieszę się, że to święto na trwałe wpisze się do oficjalnego kalendarza Rzeczypospolitej – stwierdził Andrzej Duda.

 

https://youtu.be/7IXxZUZMqwM   Praca Janka Salika z VIII f 

   

Gen. Józef Dowbor-Muśnicki                                                              Ignacy Jan Paderewski 

                                                                                                      

                                                                                                                            Anna Mariańska